Toen het hart van een 68-jarige Finse man stopte met kloppen tijdens een autorit met zijn vrouw, hielp de nabijheid van het enige regionale, niet-universitaire ziekenhuis in de Scandinavische regio met extracorporele membraanoxygenatie (ECMO), hem te redden.
In het ziekenhuis startte het team extracorporale cardiopulmonale reanimatie (eCPR) door de patiënt te canuleren en Getinge's Cardiohelp, een systeem voor hart-longondersteuning, aan te sluiten. Het apparaat hield hem in leven totdat de acute afsluiting van de kransslagader werd geopend met een stent, en tijdens het 140 kilometer lange ambulancetransport naar het Kuopio University Hospital, waar hij later herstelde.
"Zonder snelle toegang tot het ECMO-apparaat hebben deze patiënten vrijwel geen kans om te overleven. Je zou kunnen stellen dat het leven van deze man werd gered door de nabijheid van ons ziekenhuis dat ECMO kan toepassen. Zonder dit apparaat had hij het niet gered", zegt Dr. Tuomas Rissanen, hoofdarts van het hartcentrum in Joensuu.
Voorheen waren ECMO-mogelijkheden in de Scandinavische landen beperkt tot universitaire ziekenhuizen met afdelingen voor cardiothoracale chirurgie. Dit veranderde echter in 2020 toen het North Karelia Central Hospital in Joensuu het eerste ziekenhuis in de regio werd dat ECMO gebruikte zonder cardiothoracale chirurgen in hun ziekenhuis. Om dit mogelijk te maken sluit het team van Tuomas Rissanen (bestaande uit een cardioloog, anesthesioloog en cathlabverpleegkundigen) de patiënt aan op het ECMO-apparaat in een standaard cathlab.
"Gedurende deze twee jaar hebben we bewezen dat dit een robuuste en betrouwbare opstelling is. Alle protocollen en apparatuur zijn aanwezig om ervoor te zorgen dat de bevolking in onze regio toegang heeft tot deze levensreddende behandeling", aldus Tuomas.
Hij vervolgt: "Als ECMO beperkt zou zijn tot de universitaire ziekenhuizen, zou de helft van de Finse bevolking buiten bereik zijn. Als onze set-up ook in andere ziekenhuizen wordt overgenomen, zal de dekking aanzienlijk toenemen."
De casus van de 68-jarige man met een hartstilstand is een typisch voorbeeld van hoe de aanpak in Oost-Finland werkt.
De vrouw van de man belde de hulpdiensten, die ter plaatse kwamen en cardiopulmonale reanimatie (CPR) uitvoerden. Het team schakelde over op een automatisch CPR-apparaat en vervolgens werd de patiënt met spoed naar het North Karelia Central Hospital in Joensuu, Finland gebracht.
"Toen hij aankwam, hebben we de patiënt onderzocht om te bepalen of hij nog te redden was. Er moet een goede prognose zijn voor overleving voordat we de ECMO-behandeling starten. Helaas zijn er ook gevallen waarbij de patiënt niet meer te redden is", legt Tuomas uit.
De patiënt werd aangesloten op het ECMO-apparaat, dat hart- en longondersteuning bood tijdens het 140 kilometer lange ambulancetransport naar het Universitair Ziekenhuis van Kuopio, waar meer gespecialiseerde zorg kon worden geboden.
Nadat de patiënt van de Cardiohelp af was, werd hij teruggebracht naar Joensuu om volledig te herstellen en uiteindelijk keerde hij terug naar een normaal leven zonder significante beperkingen. Dit is verbazingwekkend gezien de totale hartstilstandtijd van 81 minuten.
"Het draagbare, gebruiksvriendelijke ECMO-apparaat geeft ons tijd om de onderliggende oorzaak van een hartstilstand te behandelen en de patiënten worden vervolgens overgebracht naar een ziekenhuis met meer middelen dan we zelf tot onze beschikking hebben. Zelfs de ambulance die we gebruiken is speciaal ontworpen om deze patiënten te vervoeren. Tot nu toe hebben drie patiënten met een hartstilstand het overleefd met behulp van het eCPR-programma", zegt Tuomas.
"Er was veel discussie hier in Finland voordat we groen licht kregen om onze ECMO-therapie op te zetten. De sleutel tot succes was het hebben van een stevig protocol, het trainen van het cathlabpersoneel om een efficiënt team te worden en het continue uitvoeren van simulaties samen met het paramedische team," zegt Tuomas.
"We weten dat onze opzet en staat van dienst de weg kunnen vrijmaken voor andere regionale ziekenhuizen in Finland en misschien ook in het buitenland. Dit zou helpen om meer levens te redden, vooral in voorstedelijke gebieden met grote afstanden tot een universitair ziekenhuis", concludeert hij.